انتشار دو سند مهم در خصوص نسل کشی ارمنیان
ایساک یونانسیان
تانر آکچام مورخ سرشناس ترکیه ای اخیراً دو سند مهم و جنجال برانگیز در خصوص نسل کشی ارمنیان در روزنامه «آگوس» چاپ استانبول منتشر کرده که پرده از سیاست های نابود سازی عمدی ارمنیان در امپراتوری عثمانی بر می دارد. نخستین سند، تلگرافی است که از طرف محمود کمال پاشا فرمانده ارتش عثمانی به افسران ارشد، در ولایات مختلف نوشته شده و ممهور به مهر وزارت داخله عثمانی می باشد.
این تلگراف که در تاریخ ۲۴ جون ۱۹۱۵م. نوشته شده در دادگاه های ۱۹۱۹-۱۹۲۱م،سران اتحاد و ترقی مورد بررسی واقع شده است.
در این تلگراف محمود کمال پاشا به فرماندهان ارشد ارتش عثمانی ولایات مختلف ترکیه دستور می دهد که آن دسته از مسلمانانی که در خانه های خود به ارمنیان جان بدر برده از کشتار و تبعید پناه بدهند، باید مجازات و در مقابل خانه هایشان به دار آویخته شوند.
ترجمه این تلگراف به شرح ذیل می باشد:
«برای ما روشن است که در برخی از روستاها و شهرها مسلمانان ترک، برخلاف تصمیمات دولتی برخی از ارمنیان را پناه داده اند.از این رو می بایست منازل این افراد را بر سرشان خراب کرده و این مسلمانان را در مقابل منازلشان به دار آویخت. شما مختارید تا اقدامات لازم را انجام داده تا حتی یک ارمنی جان سالم بدر نبرد،حتی ارمنیانی که مذهب خود را تغییر داده اند نیز می بایست تبعید شوند.همچنین سربازانی که از این دستور دولتی سرپیچی کنند باید در دادگاه های نظامی پاسخگو باشند،لطفاً در این خصوص گزارش های لازم را به مرکز ارسال نمائید.»
سند دوم نیز که یک تلگراف است، در تاریخ ۴ جولای ۱۹۱۵م،از طرف «بهاالدین شکیر» رئیس تشکیلات مخصوصه به «ثابت بیگ» والی ولایت خاربرت نوشته شده است.
متن تلگراف به این شرح است:
«برادر لطفا گزارش دهید که آیا ارمنیان تنها از روستاها و شهرها تبعید شده یا کشته نیز می شوند.لطفاً ما را در جریان امور بگذارید.»