درگیری های ارمنستان و جمهوری آذربایجان بر سر مسئله قراباغ،۱۹۱۹-۱۹۱۸
کتاب قفقاز در تاریخ معاصر — نویسنده: ریچارد جی.هوانسیان — ترجمه توسط: کاوه بیات و بهنام جعفری
عکس مقاله متعلق به شهر ارمنی شوشی است در سال ۱۹۲۰م که مورد حمله نیروهای جمهوری آذربایجان قرار گرفته است
اختلاف و خصومت میان آذربایجانی ها (تاتارها) و ارمنی ها به سالها پیش باز می گردد.در اوایل قرن یازدهم میلادی انبوهی از اقوام ترک زبان به قفقاز نقل مکان دادند و بسیاری از اقوام بومی منطقه و از جمله ارمنیان و گرجیها را از جلگه های حاصلخیز آنجا بیرون راندند.بدین ترتیب تسلط و برتری ارمنی ها بر مناطق جلگه ای روبه کاهش نهاد و جمعیت ارمنی قفقاز بیشتر در ارتفاعات و بخشهای کوهستانی مستقر شدند.
با این حال براین قاعده کلی استثناهایی نیز بود:
روستاهای مسلمان نشین در میان ارتفاعات ارمنی نشین جای داشتند و پاره ای از روستاهای ارمنی نشین نیز در جلگه ها برجای مانده بودند.در خلال حکمروایی روسها بر قفقاز اختلافهای قومی رو به افزایش نهاد.در واقع مقامات تزاری برای آن که مانع از هر گونه وحدت و یگانگی اتباع امپراتوری گردند،به کرات مرزهای داخلی امپراتوری را دگرگون ساخته و سعی برآن داشتند که اقوام مختلف و مناطق جغرافیایی گوناگون را در یک واحد اداری جای دهند.
لذا هنگامی که در ۱۹۱۸ قفقاز از روسیه جدا و به سه جمهوری آذربایجان و ارمنستان و گرجستان تقسیم شد،تقسیمات اداری منطقه به هیچ وجه با ترکیب قومی آن همخوانی نداشت.و در نتیجه این سه جمهوری گرفتار یک رشته برخوردهای مرزی شدند که مهمترین و طولانی ترین آن برسر قراباغ کوهستانی بود.
فایل پی دی اف لینک زیر:
درگیری های ارمنستان و جمهوری آذربایجان بر سر مسئله قراباغ،۱۹۱۹-۱۹۱۸
