در سال ۱۹۲۸ ترکيه می توانست الفبای ارمنی را به جای الفبای لاتين به کار گيرد.
طبق گزارش وبسایت خبری (Bolsahays.com) در سال ۱۹۲۶ «رضا تيوفيک» شاعر،فیلسوف و کارشناس زبان شناسی قرن بيستم در ترکيه بود، پيشنهاد داد که الفبای ارمنی جايگزين حروف عربی مورد استفاده در ترکيه قرار گیرد.
بعد از بنيانگذاری جمهوری ترکيه، مصطفی کمال آتاترک برنامه اصلاحات در زبان ترکی را آغاز کرد. هدف از اين اصلاحات جايگزين کردن زبانی ساده تر به جای زبان پيچيده ترکی عثمانی بود، زيرا آن زبان برای عموم مردم دشوار و نا مفهوم بود. در چهارچوب اين اصلاحات بايد حروف ساده تری نيز جايگزين حروف پيچيده عربی مورد استفاده برای زبان ترکی می شد. در جريان بحث و بررسي های مربوط به جايگزينی الفبايی ديگر به جای الفبای عربی، شاعر ترک «رضا تيوفيک» پيشنهاد به کار گيری حروف الفبای ارمنی را می دهد. پيشنهادی که از حدود يک قرن پيش تا به امروز مورد بحث می باشد.
در سال ۱۹۲۶ در نامه ای که «تيوفيک» به «سَبيح شوکِت» می نويسد تاکيد می کند که الفبای ارمنی بهترين الفبا برای زبان ترکی می باشد، زيرا الفبای ارمنی است که می تواند تمامی صداهای زبان ترکی را پوشش داده و آنها را واضح بيان کند.
این وب سايت در انتها سوالی را مطرح می کند. آيا پيشنهاد «تيوفيک» جايگزين کردن حروفی بهتر و ساده تر برای زبان ترکی بود يا اين پيشنهاد را برای حفظ حروف عربی ارائه داده بود؟ (زيرا تصميم جايگزين کردن حروف لاتين به جای حروف عربی مورد استفاده برای زبان ترکی، در ترکيه ای که جمعيتی سکولار، اما مسلمان دارد به طور قطع قابل قبول واقع نشده بود).
ياد آور شويم که در سالهای آخر امپراطوری عثمانی «رضا تيوفيک» سمت وزير آموزش را عهده دار بود. وی يکی از امضا کنندگان عهدنامه «سور» از جانب ترکيه بود و بنا بر همين دليل نيز از ترکيه اخراج شده بود.به هر حال لازم به ذکر است که درطی سالهای ۱۹۲۸-۱۹۳۲ «معمار» اصلاحات زبان ترکی هاکوپ ماراتيان (معروف به ديل آچار) می باشد.
ترجمه: موسسه ترجمه و تحقیق هور
منبع: arevmdahaiastan.net
