روایت دردناک “عکس هایی از اولین نسل کشی قرن بیستم”

ترجمه: ژیلبرت آقاجانیان

عکس تبعید اجباری ارمنی های ترابزون آوریل ۱۹۱۶ میلادی

عکس تبعید اجباری ارمنی های ترابزون آوریل ۱۹۱۶ میلادی

یورش پلیس ترکیه به شهر ترابزون از تجسس و سرقت از منازل ارمنی های آن شهر آغاز و در انتها تبعید و اخراج ارمنیان. در عکس برخی از جزئیات دیده می شود؛مردان در یک گروه و زنان و کودکان در گروه دیگر. ژاندارم ها که در سمت چپ و راست کاروان قدم می زنند، مردم را با ضرب شتم از شهر بیرون می رانند. در پیاده رو، افسر ترک یک ارمنی را که قصد فرار داشت، بازداشت کرده است.

این عکس برای اولین بار در ۲۹ ژوئیه ۱۹۱۶ توسط “روزنامه فرانسوی زبان ایلوستریشن” منتشر شد.تبعید ارمنی های شهر اول ژوئیه سال ۱۹۱۵ آغاز شد.چهار روز قبل از تبعید مسیر مشخص شده بود از ” گوموش‌خانه ( نام قبلی شهر تسانیچا یا تسانتساکون ) به موصل شمال عراق”.

بسیاری از زنان و کودکان در دریای سیاه غرق شدند و برخی در طی تبعید کشته شدند.در نتیجه اقدامات ترکیه از ۱۴۰۰۰ ارمنی ترابزون و روستاهای اطراف شهر تنها یکصد نفر زنده مانند که آنها هم به عنوان برده به اعراب و کردهای منطقه فروخته شدند.

در طی سالهای ۱۹۱۹ و ۱۹۲۰ میلادی حدود ۱۵۰۰۰ یونانی این شهر توسط روس های کمالیست سرکوب و اخراج شدند.

ایروان ۱۹۱۷ میلادی عکسی از یتیمان ارمنی

ایروان ۱۹۱۷ میلادی عکسی از یتیمان ارمنی عکس توسط: جیمز برایس، سیاستمدار، مورخ، و حقوق‌دان اهل بریتانیایی ایرلندی او عضو حزب لیبرال بریتانیا بود.

جیمز برایس می نویسد:
“سال ۱۹۱۷ میلادی است بسیاری از یتیمان ارمنی که از قتل عام جان سالم به در برده بودند در انتظار رفتن به یتیمخانه هستند.با یک نگاه به این کودکان می توان احساس کرد که چه رنج جسمی و روحی پشت سر گذاشته اند.”

برای جلوگیری از فروخته شدن هزاران یتیم ارمنی به ترک ها و کردها و یافتن یک پناهگاه امن، آنان را به شرق ارمنستان یعنی به ایروان منتقل شدند.در ژانویه ۱۹۱۵ هشت یتیم خانه برای مراقبت از یتیمان افتتاح شد. تا اکتبر، تعداد آنها به ۳۷ یتیمخانه رسید.در یتیمخانه ها از ۲۶۹۰ یتیم مراقبت می شد که توسط سازمان ها و کمیته های مختلف امداد رسانی و پشتیبانی می شدند.بر طبق گزارش سازمان ها و کمیته های امداد رسانی بین اکتبر و دسامبر ۱۹۱۶، تعدادی از یتیمان در پناهگاه های ساخته شده در دیلیجان، آشتاراک و تفلیس اسکان یافتند.

جیمز برایس می نویسد:
“همه چیز به دستور دولت اتفاق افتاد، نه به دلیل تعصب مذهبی. این نتیجه اجرای ملاحظات سیاسی بود – دولت ترکیه می خواست از شر ملت های غیرمسلمان خلاص شود و عنصری یک دست ایجاد کند.”

پسر نوجوان ارمنی که در بیابان یافت شد

پسر نوجوان ارمنی که در بیابان یافت شد

پسر نوجوانی که او حدود دو سال به دور از هرگونه تمدن انسانی زندگی کرده و عاری از هرگونه مراقبت و شرایط مناسب زندگی بود و برای زنده ماندن فقط ریشه، علف و میوه می خورده است در بیابان های حلب سوریه پیدا شده است.

هنگامی که پسر نوجوان پیدا شد، وضعیت و رفتار ناخوشایندی داشت و توانایی صحبت کردن خود را از دست داده بود. این عکس در سال ۱۹۲۰ در حلب توسط “هلن ماری جرارد”، کارمند “بنیاد کمک‌رسانی خاور نزدیک” گرفته شده است. جرارد مراقبت از پسر را به عهده گرفت.

در طی سال های ۱۹۱۵ تا ۱۹۱۸، هزاران کودک ارمنی پس از تبعید دسته جمعی، اقوام و والدین خود را از دست دادند. برخی از آنها به طور معجزه آسایی از قتل عام ها نجات یافتند.

عکس ارمنی های شهر وان به امید تهیه نان در نانوایی

عکس ارمنی های شهر وان به امید تهیه نان در نانوایی عکس توسط: هنری مورگنتاو سفیر ایالات متحده آمریکا در امپراتوری عثمانی

این عکس از ارمنی های محاصره شده توسط سربازان ترکیه را نشان می دهد که به امید تهیه نان در نانوایی شهر وان جمع شده اند،این عکس در کتاب چاپ اول خاطرات سفیر ایالات متحده در امپراتوری عثمانی، هنری مورگنتاو منتشر شد.

در عنوان عکس آمده است: “بدون هشدار، مردم از خانه هایشان بیرون رانده شده و به بیابان تبعید شدند. در طول تبعید، هزاران زن، کودک و مرد نه تنها در اثر گرسنگی و محرومیت بلکه در اثر ظلم غیر انسانی سربازان جان باختند.”

وان (واسپوراکان) یکی از قدیمی ترین پایتخت های ارمنستان تاریخی است. این شهر ارمنی که بیش از سه هزار سال قدمت دارد، در طول نسل کشی ارمنیان کل جمعیت خود را از دست داد. در آوریل ۱۹۱۵، هنگامی که نیروهای نامنظم کرد و ارتش ترکیه به این شهر حمله کردند،ارمنی های شهر نیروهای دفاعی را تشیکل دادند و حدود یک ماه در مقابل نیروهای متجاوز که قصد نابودی آنان را داشت مقاومت کردند. اما در ماه ژوئیه، در جریان درگیری هایی که در شهر روی داد، وان به ویرانه تبدیل شد و کسانی که نتوانستند فرار کنند،کشته شدند.

منبع:

۱-Photo source: “L’Illustration”, Paris, July 29, 1916, from the book “۱۰۰ photo stories about the Armenian genocide” by Hayk Demoyan.

۲-allinnet.info/history

۳- Photo source: collection of the History Museum of Yerevan.

۴- Source of the photo: The collection of the Armenian General Benevolent Union, “۱۰۰ photo stories about Armenian Genocide.”

۵- An excerpt from V. Shcherbin’s letter to the Ministry of Foreign Affairs, May 20, 1915. Photo source: “Ambassador Morgenthau`s Story”, New York, 1918. From the catalog “۱۰۰ photo stories about the Armenian Genocide”.