پاسخی به ادعاهای باکو در خصوص اشغال ۲۰ درصد خاک آن کشور و یک میلیون آواره
ایساک یونانسیان،کارشناس قفقاز و ترکیه
اولین ادعا دولت باکو : ۲۰ درصد خاک این کشور توسط ارمنستان اشغال شده است!
با توجه به این که مساحت کل مناطقی که در حال حاضر نیروهای ارمنی تحت کنترل خود دارند و با احتساب مساحت منطقه پیشین خودمختار قراباغ در اتحاد جماهیر شوروی، که برابر است با ۱۱۴۰۰ کیلومتر مربع و ۱۳ درصد کل مساحت مورد ادعای جمهوری آذربایجان را تشکیل می دهد و اگر در نظر داشته باشیم که منطقه پیشین خودمختار قراباغ بر اساس حق تعیین سرنوشت ملی،از شوروی اعلام استقلال نموده است و مساحت آن را (۴۳۳۶ کیلومتر مربع) از عدد فوق کم کنیم، به رقم ۷۰۶۰ کیلومتر مربع می رسیم که فقط ۸ درصد مساحت مورد ادعای جمهوری آذربایجان است. لازم به ذکر است که با توجه به موقعیت جغرافیایی جمهوری خود مختار قراباغ، نیروهای این کشور برای مقابله با تجاوزات دولت باکو ناگزیر از کنترل شماری از مناطق اطراف قراباغ، تا زمان حل کامل مناقشه می باشند.
اگر چه به شهادت اسناد و بناهای تاریخی موجود، این مناطق مانند کارواچار ( کلبجر ) و…جزیی از قراباغ تاریخی بوده اند که در زمان اعطاء قراباغ به جمهوری آذربایجان از سوی شوروی،از قراباغ جدا شده اند.از سوی دیگر جمهوری آذربایجان نیز مناطقی ارمنی نشین از جمهوری قراباغ از جمله شاهومیان و بخشی از مارتونی و مارتاکرت را در اشغال خود دارد و به این ترتیب ۱۵ درصد خاک جمهوری آرتساخ ( قراباغ ) در اشغال جمهوری آذربایجان است که از نظر درصد نسبی بیش از میزان مناطقی است که دولت باکو مدعی است توسط نیروهای ارمنی اشغال شده است.
دومی ادعای دولت باکو : یک میلیون سکنه جمهوری آذربایجان در جنگ قرا باغ آواره شده اند !
برای پاسخ به این ادعا می بایست به آمارهای رسمی موجود رجوع کنیم.طبق این آمارهای رسمی جمعیت قراباغ در سال ۱۹۸۸م. یعنی یک سال از وقوع جنگ قراباغ ۱۹۲۰۰۰ نفر بوده است،که ۱۴۵۹۲۰ نفر ارامنه و ۴۶۰۸۰ آذربایجانی ترکیب این جمعیت را تشکیل می دادند.از طرفی طبق سرشماری سال ۱۹۸۹م. شهر آقدام ۲۸۰۳۱ نفر،جبرائیل۵۴۰۰۰ نفر،فیزولی ۱۷۰۹۰ نفر،کلبجر ۷۲۴۶ نفر،قازاخ ۱۹۰۴۵ نفر، لاچین ۷۸۲۹ نفر،شوشی ۱۵۰۳۹ نفر جمعیت داشته؛حال با در نظر گرفتن آمار کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل که آذربایجانی های تبعید شده از ارمنستان در سال ۱۹۸۹ را ۲۰۰/۰۰۰ هزار نفر اعلام کرده چگونه می توان ادعا کرد که بیش از یک میلیون نفر آواره شده اند؟
از سوی دیگر،جمهوری آذربایجان ذکر نمی کند که در اثر مناقشه قراباغ،۴۰۰ هزار ارمنی ساکن جمهوری آذربایجان، بعد از قتل عام شمار زیادی از آن ها در سومگایئت، گنجه و باکو آواره شدند. اگر به جمعیت جمهوری آذربایجان و ارمنستان و شمار مهاجران جنگی این دو کشور نگاه کنیم، متوجه می شویم که درصد نسبی مهاجران جنگی ارمنستان بیش از جمهوری آذربایجان است. همچنین باید به آواره شدن تمامی ده ها هزار سکنه ارمنی منطقه «شاهومیان» جمهوری قراباغ در اثر اشغال این منطقه توسط جمهوری آذربایجان نیز اشاره کرد.
در انتها ذکر این نکته الزامی است که سیاست های افراطی جمهوری آذربایجان نه تنها نمی تواند به حل بحران قراباغ کمک نماید بلکه روز به روز نفرت قومی را افزایش خواهد داد پاسخ این ادعا را می توان در نظر سنجی که اخیرا نشریه زرگالو چاپ باکو که در میان اقشار مختلف آن کشور برگزار نموده یافت. این نظر سنجی که در نوع خود منحصر بفرد است. و حتی نمونه آن را در آلمان نازی سراغ نداریم دیدگاه مردم را در خصوص دوستان و دشمنان آن کشور جویا شده است.طبق این نظر سنجی همه اقشار آذربایجان، ترکیه را در رتبه نخست دوستان و در نقطه مقابل ارمنستان را در صدر دشمنان طبقه بندی کرده است.نکته جالب و عجیب اینکه همه اقشار آذربایجان در رتبه دوم ایران و در رتبه سوم روسیه را به عنوان دشمن معرفی کرده اند.بعنوان دوستان رتبه دوم پاکستان و رتبه سوم قبرس شمالی طبقه بندی شده است.
منبع: کتاب مسئله آرتساخ«قراباغ»،ایساک یونانسیان،چاپ هزار کرمان ۱۳۹۶
