کشف دو آثار باستانی از تمدن ارمنی در دریاچه وان

کشف رد پای ۳۰۰۰ ساله در ارمنستان تاریخی (وان) و ویرانه های قلعه ای متعلق به ارمنیان با قدمت ۳۰۰۰ ساله در دریاچه وان

اخیرا یک ردپای انسان با ۳۰۰۰ سال قدمت که متعلق به دوران عصر آهن می باشد در یک قلعه در شهر تاریخی وان که همچنین به نام های آرارات و اورارتو نیز شناخته می باشد کشف شد.

بر اساس “خبرگزاری آناتولی”، رد پای مذکور ۲۶ سانتیمتر طول دارد (مناسب یک کفش مدرن به اندازه ۳۶ )؛ ردپا متعلق به یک زن بزرگسال و در منطقه ای که اشراف زاده های اصیل زندگی می کردند کشف شده است .

“در ابتدا فکر می کردیم که ردپا به یک کودک تعلق داشته است ، اما درنتیجه یک بررسی اولیه انسان شناسی، معلوم شد که متعلق به یک زن بالغ حدود ۳۰ ساله می باشد.”

“ارکان کنیار”، استاد تاریخ شناسی باستان در دانشگاه استانبول، به مطبوعات گفت: “زنان بین النهرین در دوران باستان احتمالا در تولید آجر خشتی دخیل بودند.”

در واقع این گونه می توان نتیجه گیری کرد که ردپای ۳۰۰۰ ساله متعلق به یک زن کارگر در دوران اورارتو و در محله هایی که اشراف زادگان زندگی میکردند کشف شده است.

“قلعه وان” قلعه‌ای است برفرازکوه‌های ساحل شرقی “دریاچه وان” در ترکیه امروزی (ارمنستان غربی) که امروزه به شکل مخروبه‌ای با ستونهای عظیم و دیوارهای سربه فلک کشیده درآمده‌است. قدمت این قلعه به اواسط قرن ۹ پیش از میلاد می‌رسد.

از سده ۹ (پیش از میلاد) منطقه وان بخشی از پادشاهی اورارتو که به آن “پادشاهی وان” و  “پادشاهی آرارات” نیز گفته می‌شود؛ بود. در سده ۶ (پیش از میلاد) آن بخشی از قلمرو و ساتراپ‌نشین ارمنستان و از ۱۸۹ (پیش از میلاد) یکی از ایالت‌های “ارمنستان بزرگ” شد. مابین سال‌های ۹۰۸ تا ۱۰۲۱ میلادی همزمان با حکومت خلافت عباسیان در ایران پادشاهی به نام “پادشاهی واسپوراکان” با تمدنی ارمنی در شهر وان حکمرانی می‌کردند.

“وان” یکی از واژه های زبان ارمنی باستان میباشد که برای “شهر” به کار می بردند،مانند: ناخیجوان،به معنی «نخستین استراحتگاه»،استپاناوان (به معنی “شهر استپان”)، وانادزور (به معنی: “دره وان”)، شهر سوان و حتی پایتخت ارمنستان؛ ایروان.

دریاچه وان و شهر مجاور آن نیز به نام وان امروزه بخشی از ترکیه است، اما آثار تاریخی ارمنیان هنوز قابل مشاهده است. در مرکز این دریاچه، جزیره ای به نام “آختامار” که یک نام ارمنی است وجود دارد بر روی این جزیره “کلیسای صلیب مقدس” که در سال ۹۱۵ میلادی به دستور “گاگیک یکم واسپوراکان” پادشاه وقت واسپوراکان؛ توسط معمار ارمنی “مانوئل” بنا شده وجود دارد.

در کنار دریاچه سوان در ارمنستان و دریاچه ارومیه در ایران ، دریاچه وان یکی از سه دریاچه بزرگ پادشاهی ارمنستان بزرگ بود ، که به عنوان “دریای ارمنستان” نیز اشاره شده است.

ارمنی ها تا اوایل قرن بیستم در وان زندگی می کردند، طی یک نسل کشی از پیش طراحی شده ارمنی ها مجبور به ترک شهر شدند.

یکی از آخرین نشانه های حظور ارمنیان در وان (مقاومت وان ) می باشد نمادی از مقاومت در مقابل نیروهای عثمانی  مقاومت وان از ۱۹ آوریل تا ۱۷ مه ۱۹۱۵ میلادی به مدت ۲۸ روز  طول کشید. که در روزنامه های آن زمان در سراسر جهان مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

گروهی از باستان شناسان ترکیه بقایای یک قلعه ۳۰۰۰ ساله از “پادشاهی وان”، اورارتو (آرارات ) زیر دریاچه وان کشف کردند.

حفاری های توسط “دانشگاه یوزونجی ییل” و فرماندار استان بیتلیس شرقی انجام شد.قلعه مذکور متعلق به عصر آهن و دارای تمدن ارمنی است.

باستان شناسان با جستجوهای بیشتر در دریاچه وان، متوجه شدند که این بقایای تاریخی در گستره ای نزدیک به یک کیلومتر به چشم می خورند و ارتفاعی تا حدود ۴ متر دارند.

برای مکان یابی و مشخص نمودن دقیق تر قلعه درون دریاچه وان ترکیه غواصانی را به اعماق این آب ها فرستاد. این غواصان توانستند ساختار کل قلعه را بررسی و نمونه برداری های لازم را با خود به بیرون از آب ها بیاورند. محققان و تاریخ دانان نیز با مطالعه بر روی نمونه های آورده شده توانستند به حدس هایی در رابطه با تاریخ این قلعه دست یابند. آن ها می گویند که قلعه درون دریاچه وان ترکیه مربوط به تمدنی قدیمی به نام اورارتوها  “پادشاهی آرارات” هستند که در عصر آهن و حدود ۳۰۰۰ سال پیش می زیستند.

شکل گرفتن دریاچهٔ نمکیِ وان ناشی از فعالیت‌های آتشفشانی در سالیان دراز بوده‌است.سطح آب موجود در دریاچه وان حدود ۱۵۰ متر بالاتر از دوره عصر آهن می باشد.زمانی که سطح آب کم بود تمدن هایی که در اطراف دریاچه زندگی می کردند، روستاهای بزرگی را برپا کردند ولی در طول سالیان وقتی سطح آب بالا امد مردم آن شهرها و روستاها مجبور شدند آن روستاها را ترک کنند.