حروف و الفبای ارمنی
پایه گذاری الفبا و ادبیات امروزی ارمنیان
ارمنیان تا پایان قرن چهارم میلادی از خط سریانی یا یونانی استفاده می کردند و از این رو ادبیات و تاریخ آنان به خط و زبان غیر ارمنی نوشته می شد.در سال ۳۸۷ م،پس از آن که ارمنستان استقلال سیاسی خود را از دست داد بین دو کشور قدرتمند چون ایران ساسانیان و امپراتوری روم تقسیم گردید.
حکومت ارمنستان در واقع آخرین لحظات زندگ خود را طی می کرد که تحت فرمانروایی امپراتوری روم درآمده و سمت شرق ارمنستان بظاهر چهل سال تمام در حکومت «آرشاکونیان» ارمنی باقی ماند که پس از آن به وسیله مرزبانانی که از طرف پادشاه ایران تعیین می گردید اداره می شد. در این عصر استثنائی خطر عظیمی ارمنیان و ارمنستان را تهدید می کرد. چون در آن زمان ملت ارمنی فاقد ادبیات و الفبای ارمنی بود و به هیچ وجه قادر نبود با دو کشور قوی تر از خود پیکار نماید.در این اوضاع نوشتن و تکلم به زبان یونانی در شرق ارمنسان رو به نقصان نهاد.نامه های رسمی و مکاتبات عالی به زبان فارسی اتجام می گرفت.
نخستین شخصی که به فکر اختراع الفباء جدید و ایجاد خط ارمنی افتاد «مسروپ ماشتوتس» بوده است. وی در سال ۳۶۱ یا ۳۶۲ میلادی در شهر تارون ارمنستان بدنیا آمد. پدرش «وارطان» نام داشت. در کودکی زبان های یونانی، آشوری و پهلوی اشکانی و ساسانی را فرا گرفت.
طبق نوشته های مورخین عصر وی، ماشتوتس پایه ادبیات و مکتب زبان ارمنی را بنیان گذاشت. ۱۶۰۰ سال از نظر تاریخ مدت کوتاهی نیست ولی اکنون ملت ارمنی به عظمت و اهمیت آن پی برده و با دیده احترام به آن می نگرند. مسروب ماشتوتس با همت شاگردانش بخصوص «اسقف کوریون» از نابود شدن ملت ارمنی جلوگیری بعمل آورد و توانست الفبا و ادبیات جدید ارمنی را به وجود آورد. این مهم در اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم میلادی بوقوع پیوست.
مسروپ ماشتوتس در زمان پادشاهی «وراشامبو» حروف و الفبای ارمنی را اختراع کرد. وی در ۱۷ فوریه سال ۴۴۰ م،در شهر واغارشاپات ارمنستان در گذشت.
الفبای ارمنی روی اساس کامل تلفظ استوار شده،یعنی هر تلفظی دارای حروف جدا گانه است و هر صرفی نمودار و ابراز کننده هر تلفظ.این حروف از چپ به راست نوشته می شود و شامل ۳۸ حرف می باشد که بمانند زبان انگلیسی با دو حروف کوچک و بزرگ نگاشته می شود.