روشنفکران کرد و نسل کشی ارمنیان
ایساک یونانسیان: پژوهشگر مسائل قفقاز و ترکیه
چند سال گذشته اظهارات و اعترافات زیادی از سوی سیاستمداران،روشنفکران و نویسندگان کرد و نقش آنها در همراهی با ترکهای جوان در غارت و مصادره اموال ارمنیان در زمان نسل کشی ۱۹۱۵ میلادی در ترکیه به گوش می رسد.در چند وقت اخیر این اظهارات شتاب بیشتری به خود گرفته و وارد فاز جدیدی شده است. سخنان هاتیپ دیجلن سیاستمدار کرد، نامک دینج تاریخدان و عثمان گاوالا را می توان از این دست اظهار نظرها نام برد.
“هاتیپ دیجلن” در مصاحبه ای که با خبرنگار شبکه الجزیره در زندان دیاربکر انجام داده به مسئله نسل کشی ارمنیان و نقش کردهای ترکیه اشاره کرده و گفته است:
شناسایی نسل کشی ارمنیان تنها با پذیرش رسمی و قبول این واقعیت از سوی کردها و ترکها خاتمه نمی یابد.کردها نیز به مانند بسیاری از اقوام و ملتها دارای صفحات تاریکی در تاریخ خود می باشند.که می بایست با آن روبرو شوند. وظیفه ما سیاستمداران و روشنفکران است که بدون ترس و بدون واهمه از مجازات احتمالی با تاریخ خود روبرو شویم.
ما از اجداد خود شنیده ایم که در سال ۱۹۱۵ میلادی و در زمان نسل کشی ارمنیان عده ای از کردها به دستور مقامات عثمانی مبادرت به غارت و مصادره اموال ارمنیان نموده اند.پدران و مادران ما در آغوش زنهایی پرورش یافته اند که ما امروزه فهمیده ایم آنها از بازماندگان ارمنی بوده اند که با زور شمشیر مجبور به ترک دیانت شده اند. پس درد و مصیبت ارمنیان ،درد و مصیبت کردها نیز می باشد و ما این واقعیت را باید بپذیریم.
همچنین “نامک دینج” تاریخدان کرد در سمیناری که چندی پیش با موضوع (۱۹۱۵ ،دیاربکر وکردها) برگزار گردید در سخنرانی خود با اشاره به وقایع سال ۱۹۱۵ میلادی و نسل کشی ارمنیان گفت:
امروز ما کردها سیاست بازخواست از خود را پیش گرفته ایم و این روشی است که می بایست آن را پیگیری کنیم.امروزه کردها آرزو دارند تا در هر فرصتی در مورد مصیبتی که بر ارمنیان گذشته سخن بگویند.زیرا محرومیت ها و فشاری که امروزه ملت کرد با آن روبرو است ،یاد آور وقایعی است که یکصد سال قبل بر ارمنیان اتفاق افتاد.از اینرو ما می بایست هر روز و هر روز آن وقایع را به خاطر بیاوریم و به نسل جدید بازگو نماییم.
“عثمان گاوالا” یکی دیگر از روشنفکران کرد در این سمینار با اشاره به وجود دیاسپورای ارمنی(جمعیت ارمنیان پراکنده در جهان) و مسئله نسل کشی ارمنیان گفته :
ما نباید فراموش کنیم که دیاسپورای ارمنی پس از سال ۱۹۱۵ میلادی و بدنبال کشتار و تبعید های اجباری آنها از سرزمینهای خود به وجود آمده است.حال من معتقدم چنانچه ارمنیان بتوانند در مجامع جهانی و با رویه حقوقی در پی احقاق حق در خصوص اموال مصادره شده خود باشند.آنوقت روزی فرا خواهد رسید که ارمنیان خواهند توانست ترکیه را وادار به شناسایی و پرداخت غرامت نمایند.