پیرزن ۱۰۲ ساله ارمنی،شاهد نسل کشی ارمنیان مادرم مرا در خورجینی قرار داد و من نجات پیدا کردم
خانم هرسیک ماطووسیان متولد ۱۹۱۳ میلادی در شهر ایگدیر ترکیه که از معدود بازماندگان نسل کشی ارمنیان در ارمنستان است پای صحبت دو خبرنگار از خبرگزاری آرمن پرس نشسته و خاطرات هولناک خود از زمانی که بیشتر از دو سال سن نداشته را نقل کرده است.
خانم هرسیک ماطووسیان پس از نجات و فرار از ایگدیر به ارمنستان و ابتدا شهر اچمیازین رفته و سپس به ایروان نقل مکان می کند وی در آنجا پس از سپری کردن دوران مدرسه به تحصیلات عالی پرداخته و از دانشگاه پلی تکنیک ایروان فارغ التحصیل می شود. وی سالها به عنوان مهندس ناظر مشغول به فعالیت بوده است.
خانم هرسیک با مانول ماطووسیان از اهالی شهر وان ترکیه ازدواج و صاحب سه فرزند می شود.
در حال حاضر این پیرزن ۱۰۲ ساله با پسرش آرمن در روستایی واقع در استان کوتایک ارمنستان زندگی می کند.در ذیل خلاصه ای از صحبت های وی و پسرش ارائه می گردد.
آرمن :
سال ۱۹۱۵ میلادی و در زمان کشتار ارمنیان مادربزرگم تیگرانوهی مادرم هرسیک و برادر یک ساله اش گورگن را در خورجین یک قاطر پنهان و از مرز ارس گذشته و به ارمنستان شرقی پناه می آورند.از سرنوشت پدربزرگم هرگز اطلاعی در دست نبوده است اما به احتمال بسیار در ایگدیر کشته شده.
ایگدیر یک شهرستان کوچک در فاصله ۴۰ کیلومتری رودخانه ارس و جزء خاک ترکیه کنونی می باشد که اواخر قرن نوزدهم دارای ۵۵۰ سکنه ارمنی و ۷۰ سکنه ترک بوده است.جمعیت ارمنیان ایگدیر چیزی بالغ بر ۱۰۰۰۰ نفر را شامل می شد.بیشتر جمعیت ارمنی ساکن ایگدیر از ارامنه ایران بودند که در سال ۱۸۲۹ میلادی از شهر های خوی و سلماس به آنجا مهاجرت کرده بودند.در سال ۱۹۲۰ ترکها ایگدیر را فتح و بدنبال عهد نامه قارص در سال ۱۹۲۱ این منطقه برای همیشه تحت مالکیت ترکیه در آمد.
هرسیک ماطووسیان :
همه آنچیزی که می دانستم پسرم آرمن گفت من فقط از خداوند می خواهم جنگ و کلمه جنگ برای همیشه از بین برود.امیدوارم روزی فرا برسد که تمام قدرت های بزرگ به این نتیجه برسند که صلح می تواند راه خوشبختی باشد.از خداوند می خواهم نوجوانها،جوانان،پیرزنها و پیرمردها دیگر هرگز جنگ را نبینند و همیشه در همه جای دنیا صلح برقرار شود.