انتشار کتاب «شاهين تنها» به زبان ترکی
بعد از نسل‌کشی ۱۹۱۵، ارمنیانی که از سرزمین‌های اجدادی خود «ارمنستان غربی» مجبور به مهاجرت شده و در نقاط مختلف جهان پراکنده شدند اقدام به تأسیس اتحادیه‌های میهنی نمودند. یکی از فعالیت‌های اعضای این اتحادیه‌ها گردآوری خاطرات گذشته خود و اجدادشان بود که با جمع‌آوری عکس‌ها و اسناد مختلف کتاب‌هایی منتشر شد. بدین ترتیب سبکی جدید تحت عنوان «کتاب خاطرات» وارد ادبیات ارمنی شد. حتی باگذشت بیش از صد سال، امروزه نیز فعالیت این اتحادیه‌های میهنی بسیار مهم هستند.
▫️در گذشته ای نه‌چندان دور در استانبول نیز اتحادیه‌های میهنی مختلف توسط ارمنیان ایجاد شده بودند. مانند اتحادیه‌های میهنی ارمنیان «موسی لِر»، «دِرسیمی ها»، «اهالی سِباستیا»، «ارمنیان ساسون و مالاتیا». این اتحادیه‌ها با گردآوری ارمنیان همشهری، برنامه‌هایی را در خصوص تاریخ و گذشته همان استان‌ها و شهرها برگزار می‌کنند. اخیراً اتحادیه میهنی دیگری نیز تحت عنوان «اتحادیه میهنی ارمنیان «خنوس» که شهری در شرق ترکیه است، تأسیس شده است که مؤسس آن، «ساموئل محِریان» انتشار کتاب را نیز در دستور کار قرار داده است با این تفاوت که به‌جای چاپ و انتشار خاطرات، وی رمانی تاریخی به نام «شاهین تنها»، که مربوط به تاریخ سرزمین اجدادی خود «خنوس» را ارائه داده است.
▫️ این رمان با توصیفی هنری اتفاقاتی که در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم در «خنوس» ارمنستان غربی به وقوع پیوسته‌اند را تشریح می‌کند.
▫️این کتاب درگیری‌های خانواده‌های سنتی ارمنیان و قبایل مختلف کُرد، توطئه‌ها و انتقامجویی ها آن‌ها، واقعیت‌های زندگی و احساسات عاطفی وقهرمانانه مردمان آن دیار، قیام ارمنیان «خنوس» در سال ۱۸۹۵ و قبول قانون اساسی توسط سلطان عبدالحمید در سال ۱۹۰۸ را به تصویر کشیده و قهرمانان ارمنی را معرفی می‌کند که سمبل فداکاری و میهن پرستی بودند.
▫️در انتها این رمان وقایع غم‌انگیز نسل‌کشی ارمنیان در سال ۱۹۱۵ و نبردهای دفاعی و قهرمانانه ارمنیان «خنوس» به رهبری وارطان را توصیف می‌کند. نبردهایی که توانست ۳۰۰۰ نفر از ۲۶۰۰۰ ارمنی استان خنوس را طی نسل‌کشی از مرگ حتمی نجات دهد.
▫️این کتاب به زبان‌های انگلیسی، روسی، فرانسه و ترکی ترجمه‌شده است.
▫️اولین نسخه زبان ترکی این کتاب به نام «یالنیز شاهین» در اختیار اهالی «خنوس» و «موش» در ارمنستان غربی که وارثین و بازماندگان نسل‌کشی ارمنیان هستند و هویت اصلی خود را ازدست‌داده، قرارگرفته است به امید این که آنان در آینده به ریشه و هویت اصلی خود بازخواهند گشت.
ترجمه: موسسه ترجمه و تحقیق هور
منبع: http://www.agos.com.tr/am/hvotvadzi/24260/samuel-mhyeryeani-myenawvor-pazen-trkyerenvov
