مصاحبه اختصاصی روزنامه آزداک چاپ بیروت با فتحیه چتین نویسنده کتاب: “از روند بررسی پرونده قتل هراند دینک خجالت می کشم”
سمپتامبر ۲۰۱۳ کتاب فتحیه چتین وکیل مدافع هراند دینک با نام ” از روند بررسی پرونده قتل هراند دینک خجالت می کشم” در ترکیه به چاپ رسید.این کتاب کلیه خط قرمزهای موجود دولتی در ترکیه را نقض و به بیان حقایقی از مسائل پشت پرده مانند اطلاعات ارگانهای مخفی ترکیه و روابط آنها با مقامات قضایی ، مقامات بلند پایه دولتی خصوصا رابطه مقامات حزب عدالت و توسعه را فاش می نماید.
بمناسبت چاپ این کتاب “سالبی گاسپاریان” از روزنامه آزداک چاپ بیروت مصاحبه ای ( ۱۸ ژانویه ۲۰۱۴ ) با فتحیه چتین انجام داده که خلاصه آن شرح زیر است:
گاسپاریان: شما با کتاب “از روند بررسی پرونده قتل هراند دینک خجالت می کشم” مستقیما دولت و سیستم قضایی کشور را مورد انتقاد قرار داده اید فکر نمی کنید کلیه خط قرمز ها را رد کرده اید.
فتحیه چتین: من در این کتاب فقط به بیان حقایق پرداخته ام، حقایقی که در روند دادرسی پرونده، در نامه ها، بیانات شاهدین و مشاهدات خودم وجود داشته این بیانات و مشاهدات خود همان خط قرمزهای دولتی هستند که وجود دارد. از طرف دیگر به غیر از خط قرمزهای دولتی که نام می برید برای من نظر افکار عمومی و خواست آنها از من به عنوان یک وکیل که می بایست کار درست را انجام دهم مهم بود ،من عقیده دارم در هیچ کجای دنیا نمی توان بدون پرداختن بها عدالت مورد نظر را اجرا کرد.
گاسپاریان: شما مدتی بعد از ترور هراند دینک در پاریس مصاحبه ای با خبرگزاریها داشتید که در آن مصاحبه بدون هیچ گونه مماشاتی گفتید پشت قتل هراند دینک دولت ترکیه قرار دارد پرسشم این است چه سند و مدرکی در این خصوص دارید؟
فتحیه چتین: برای گفتن چنین صحبتهایی من کلیه مدارک شامل نامه های تهدید آمیز گروه های افراطی که در آن دینک را به مرگ تهدید کرده بودند ،و مدارک عدم دادرسی صحیح عاملان ترور های نافرجام قبلی و اسنادی از چگونگی دادرسی و دخالت های دولتی در پروند های مشابه قبلی در اختیار داشتم.
از طرفی من شاهد کلیه محاکمات ساختگی قبلی دینک بودم و می دانستم که چگونه بدون هیچ سند و مدرکی وی را بارها محاکمه کرده بدون اینکه بتوانند خلاف گفته های وی را ثابت نمایند.
گاسپاریان: شما در کتابتان گفته اید که دستور قتل هراند دینک متاثر از دخالت سازمانهای امنیت ملی ترکیه و دولت ترکیه بوده، حال شاید این موضوع برای افراد عادی زیاد ملموس نباشد که چه رابطه ای بین سازمان امنیت ملی و دولت ترکیه و حتی گروه ارگنیکن که شما نام برده اید وجود دارد و این سازمانها چه بهره ای از میان برداشتن افرادی مثل هراند دینک می برند.
فتحیه چتین: من نگفته ام که دستور قتل هراند دینک را سازمان امنیت ملی ترکیه صادر کرده بلکه من نقل و قول ها و کپی مدارکی که یکی از مقامات بلند پایه همان سازمان در اختیارم گذاشت در کتابم آورده ام ، این نامه نگاریهای درون سازمانی مشخص می کرد که مقامات بلند پایه امنیتی در جریان قتل هراند دینک قرار داشتند،طبیعتا من نمی توانستم صحت این نامه ها و مدارک را اثبات کنم از اینرو کپی کلیه مدارک را در اختیار مقامات قضایی قرار دادم تا آنها بررسی و صحت آن را مشخص کنند. اما بعلت راضی نشدن بنده از نتیجه و روند بررسی تصمیم گرفتم اسناد و مدارک را در کتاب منتشر نمایم و قضاوت آن را بر عهده خوانندگان قرار دهم.
گاسپاریان: چند ساعت پس از قتل هراند دینک دولت ترکیه در یک اعلامیه رسمی عنوان کرد که این گلوله ها نه تنها هراند دینک را نشانه گرفت بلکه سیستم مردم سالاری و دموکراسی ترکیه را نشانه گرفت. شما این جمله را چگونه تفسیر می کنید؟
فتحیه چتین: در حقیقت اصل این جمله صحیح می باشد زیرا هدف از قتل هراند دینک ایجاد رعب و وحشت بین ارمنیان ترکیه و همچنین دیاسپورای ارمنیان بود ولی نتیجه ای کاملا برعکس داشت زیرا صدها هزار نفر به خیابان آمدند و یکصدا گفتند ما همه هراند دینک هستیم و ما همه ارمنی هستیم.
گاسپاریان: با توجه به شرایط و حقایق موجود دولت ترکیه خود را دولتی مستقل، مذهبی و مردم سالار معرفی می کندو از طرف دیگر همان رفتار های دولتهای قبلی را انجام می دهد آیا می توان گفت دولت فعلی ادامه دهنده راه همان دولت اتحاد و ترقی است خصوصا سیاست مشابهی که درانکار نسل کشی ارمنیان در پیش گرفته این موضوع را چگونه توضیح می دهید.
فتحیه چتین: به همین دلیل است که من قتل هراند دینک را اینگونه توضیح می دهم. دستور قتل هراند دینک بازگشت به دو اصل مهم و سنتی دولتهای قبلی ترکیه است یکی قتل وحذف فیزیکی روزنامه نگاران سیاسی و مخالف دولت و دیگری دشمنی دیرین با ارمنیان. از اینروست که با همه مسائل و اختلافات سیاسی موجود بین احزاب و ارگانهای ترکیه این دو اصل پابرجا مانده و موروثی است.که قتل هراند دینک نمونه بارز آن است.
گاسپاریان: برای یک فرد ارمنی این سوال مهم است که علت قتل هراند دینک چه بود ارمنی بودن هراند و بیان مسئله نسل کشی ارمنیان یا نظریه ایجاد ترکیه مردم سالار و نوین
فتحیه چتین: بگذارید این سوال را کامل پاسخ دهم
هراند دینک را کشتند زیرا وی در راهی قدم گذاشته بود که برای دولت ترکیه خط قرمز محسوب می شد بیانات و نظریات هراند همان نقاط ضعفی بود که دولتمردان ترکیه از آن هراس داشتند.زیرا دینک با توجه به موقعیتش در جامعه جهانی و در ترکیه مواردی را به دولتمردان گوشزد می کرد که آنها شاید هیچوقت نمی خواستند بشنوند.دینک را کشتند زیرا هیچگاه وی از یادآواری گذشته سیاه ترکیه کوتاه نیامد وی همه آن موارد را برای مخاطبان هفته نامه اش برای مردم ترکیه،دوستان و…. می نوشت و تعریف می کرد.دینک را کشتند زیرا وی با تمامی ارگانهایی که آزادی را تحت فشار قرار می دادند مخالف بود وی را کشتند زیرا یک ارمنی تمام این مسائل را بیان می کرد و خواستار مردم سالاری و دموکراسی بود.
گاسپاریان: شما و همفکران دیگر خود برای بیان حقیقت و اجرای عدالت در ترکیه پیش قدم شده اید آیا این موضوع را باور دارید که تغییر مکانیزمی که بر پایه دروغ، بی عدالتی و انکار در ترکیه بنا شده دشوار است؟
فتحیه چتین: من کاملا معتقدم که ترکیه می بایست تغییر کند و هیچ وقت امیدم را از دست نمی دهم زیرا معتقدم با پایبندی به اصولمان و کوشش در این راه می توانیم به این اصلاحات وعدالت دست پیدا کنیم.
گاسپاریان: شما در کتابتان یاد آور شدید که مشخص شدن دادرسی پروند هراند دینک می تواند به مشخص شدن وضعیت سیاسی آینده ترکیه منجرب شود آیا می توان گفت پرونده دینک آنقدر مهم است که با آینده ترکیه گره خورده است؟
فتحیه چتین: بله مشخص شدن پرونده هراند دینک می بایست چهره واقعی این دولت ،سیاستها و اهداف تشکیل آن را مشخص نماید، پرونده دینک باید مبنای کل تشکیلات دولت و روابطی که این دولت با تشکیلات مخفی کشور و روابطی که مقامات دولتی با روزنامه های نزدیک دولت در رواج ارمنی ستیزی دارند بررسی کند می بایست سیاست انکار حذف شود. در یک جمله مشخص شدن همه این موارد می بایست به سقوط این دولت که بر پایه های دروغین مردم سالاری بنا شده منجرب شود.
گاسپاریان: در آستانه صدمین سالگرد واقعه نسل کشی ارمنیان شما چه انتظاری از دولت ترکیه دارید.؟
فتحیه چتین: تمایل شخصی من اینست که دولت ترکیه قبل از هر چیز سیاست انکار نسل کشی را کنار گذاشته و واقعیات را بپذیرد و در کنار پذیرش این واقعیت به بی عدالتی و ارمنی ستیزی خود پایان دهد.
در هر صورت نمی توان گذشته را تغییر و وقایع انجام گرفته را فراموش کرد نمی توان دردهای گذشته را نادیده گرفت اما می توان گناه نسل کشی را پذیرفت و به سیاست انکار آن پایان داد. از همه ارگانهای مرتبط با دولت تقاضا دارم این خجالت و شرمی که ما مردم ترکیه در قبال مسئله نسل کشی بر اثر پنهان کاریهای آنها به ما ارث رسیده به گردن گرفته و مارا از این خجالت رهایی بخشند.
همچنین معتقدم که محرک دولتها ملتها هستند ،ملتها و وجدانشان تضمین دهنده این موضوع هستند که نه تنها رودرو شدن با گذشته خجالت ندارد بلکه زندگی کردن روی خاکهایی که با شرم آغشته هستند خجالت آور و دشوار تر است .