پروفسور تُرک قریب تورنچن:
ما بسیار دیر فهمیدیم که چه بر سر ارمنیان آمده است

ایساک یونانسیان

روزنامه زمان چاپ ترکیه مقاله ای از پروفسور تُرک قریب تورنچن در خصوص اهمیت روبرو شدن ترکیه با تاریخ خود و سیاست های دولت ترکیه و افکار عمومی آن کشور در خصوص نسل کشی ارمنیان منتشر کرده است.که در ذیل قسمتهایی از این مقاله تقدیم حضور می گردد.

“ما اصولا به افرادی که در مقابل واقعیات از خود ضعف نشان می دهند ترسو و بیمار می گوییم، این افراد بجای روبرو شدن با واقعیت راه انکار و نفی را در پیش می گیرند و باصطلاح از واقعیت فرار می کنند.ترکیه سالهای طولانی است که دچار این بیماری مزمن شده است. فروپاشی امپراطوری عثمانی بسیار سریع اتفاق افتاد و بدنبال خود مصیبت های فراوانی را باعث گردید و دولتهای ترکیه بجای آنکه تاریخ خود را مرور کنند دست به نوشتن تاریخ جدید زدند.”

تورونچن در ادامه مقاله به نوع برخورد سیاستمداران تُرک در قبال نسل کشی ارمنیان اشاره کرده و بعنوان مثال سخنان تمن ایسکت سفیر سابق ترکیه در سال ۲۰۰۹ را نقل و قول می کند و می گوید:

ببینید (تمن ایسکت) این دیپلمات کهنه کار کشورمان که سابقه ۴۱ سال خدمت در وزارت امور خارجه ترکیه را دارد در مصاحبه با روزنامه طرف چه گفته است او می گوید:

“نسل من و اطرافیان من در این کشور قرنهای متوالی بدون اینکه مشکلی داشته باشند زندگی کرده اند، در ترکیه نه مسئله کُردها وجود داشت و نه مسئله ارمنیان، اکنون دشمنان ما در غرب یک شبه افسانه نسل کشی را اختراع کردند و با دست ارمنیان سعی دارند به ما ضربه بزنند.آنها تاریخی فتوشاپی ساخته اند که با خواندن آن حیرت می کنیم.”

آری چنین نگرشهایی باعث شد که ما آنچه در ۲۴ آوریل ۱۹۱۵ و بعد از آن اتفاق افتاد را بسیار دیر متوجه شویم و زمانی به خود آمدیم که انسانهای بیگناه بسیاری به قتل رسیده بودند. دیگر بسیار دیر بود ،ما آنها را از دست داده بودیم.

“وقتی ما سالها بعد با بازماندگان ارمنی و برادران خود که بدنبال این وقایع در چهار گوشه جهان پراکنده شده و توانسته بودند دوباره روی پای خود بایستند ملاقات کردیم تازه به مصیبتی که بر آنها روا داشته بودیم پی بردیم.جبران این مصیبت ها غیر ممکن است و حتی نمی توان گوشه ای از آن را تسکین داد.اما گذشته هر چه باشد باید فصلی تازه و صفحاتی نو از تاریخ و برادری بگشاییم.”

پروفسور تورنچن در ادامه می نویسد:

“هراند دینک فقید یکی از این افراد بود که بدنبال آن صفحات گمشده می گشت و گفت آنچه در سال ۱۹۱۵ میلادی اتفاق افتاد نسل کشی بود، اما زندگی کوتاه وی این اجازه را نداد تا ما بتوانیم با شهروندان و برادران ارمنی خود این صفحات تازه را بنویسیم، زیرا وی بدلیل گفتن این حقایق از سوی ملی گراهای افراطی کشته شد.”

تورنچن در انتهای مقاله خود با اشاره به نزدیک شدن یکصدمین سالگرد نسل کشی ارمنیان می نویسد:

“خوشبختانه طی ده سال اخیر تغییرات گسترده ای نزد افکار عمومی و برخی دولتمردان ترکیه ایجاد شده است که نوید بخش آینده بهتر می باشد. سال گذشته و پس از پیام تسلیت رجب طیب اردوغان به ارمنیان فصلی تازه گشوده شده است و می توان نسبت به گذشته آزادانه تر در خصوص مسئله ارمنیان و دیگر اقوام ترکیه مانند علویها و کُردها سخن گفت.”

“از اینرو مورخین، حقوقدانان و انجمن های مختلف ترکیه موظفند جهت روبرو شدن با تاریخ در خصوص وقایع قبل از ۱۹۱۵ و بعد از آن تحقیق کنند،مقاله نوشته و سخن بگویند.من معتقدم پیامهایی از این دست و قسمتی از اقدامات و اظهارات اخیر دولتمردان تُرک در مورد مسئله ارمنیان می تواند آغازگر این راه باشد. ما در ترکیه زندگی می کنیم و می خواهیم همچنان زندگی کنیم و اگر سخن از ترکیه نوین به میان می آوریم باید ترس را کنار گذاشته و با صبر و شکیبایی بیشتر با تاریخ خود روبرو شده و آشتی کنیم.”